Mantolama faaliyetleri kapsamında yapılan uygulamalarda da yoğuşma olgusu hesaba katılmalıdır. İç ortamda meydana gelen su buharı, oluşan basınç farkı nedeniyle ısı akımıyla aynı yöne doğru hareket eder. Böylece yapı elemanlarının gözenekleri arasından geçen su buharı daha düşük sıcaklıkta bir yüzeye temas ettiğinde buhar, sıvı hale dönüşür.
Yoğuşma Nedir?
Yoğuşma, gaz halde bulunan bir maddenin sıvı forma dönüşmesi olayıdır. Pencere, duvar ya da tavan gibi yüzeylerde sık sık yoğuşma durumu gözlemlenir. Yoğuşma sonucunda maddenin kimyasında herhangi bir değişiklik meydana gelmez. Yaşanan olay sonrasında sadece maddenin fiziksel hali değişir. Yoğuşma, buharlaşmanın tersi olarak da ifade edilir.
Yapı elemanlarında gözlemlenen yoğuşma, zaman içerisinde rutubete dönüşebilir. Yaşanan bu olumsuzluk, bina yapımında kullanılan demirlerin paslanmasına neden olur. Bu da binanın taşıyıcı mekanizması için önemli oranda risk oluşturur. İç mekânda nem oluşması sonucunda ise küf meydana gelir. Küf oluşumu ile yaşam alanlarında ciddi solunum yolu hastalıkları gözlemlenebilir. Mantolama uygulaması yapılan bir duvarda yoğuşma gözlenmez.
Yoğuşma Ne Şekilde Meydana Gelir?
Yağmur ve su buharı ilişkisi anlaşılırsa yoğuşmanın nasıl meydana geldiği de daha kolay anlaşılabilir. Yeryüzündeki su buharı yükselerek bulutlara dönüşür. Su buharı, bulutlara dönüşme esnasında gaz haldedir.
Yükseklik farkından kaynaklı sıcaklık değişiminden dolayı su buharı sıvı hale dönüşür. Bu durumda sıvı hale dönüşen su buharı tekrar dünyaya düşer. Aynı döngü sürekli tekrarlanarak belli dönemlerde yeryüzüne yağmur düşmüş olur.
Yaygın Şekilde Karşılaşılan Yoğuşma Örnekleri Nelerdir?
Doğal bir olay olan yoğuşma, günlük hayatta dahi sıklıkla karşılaşılan durumlardan biridir. Bu kapsamda yaygın olarak karşılaşılan yoğuşma örneklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bulut oluşumu ve yağmurun yağması, en temel yoğuşma örneğidir.
- Gece saatlerinde yağmur yağmasa dahi sabahın ilk saatlerinde çim ya da araçların üzerinde su damlaları gözükebilir. Yaşanan bu olayda atmosferde bulunan su buharı doymuş hale gelerek çimlerin üzerine çiğ şeklinde düşer.
- Kar ya da sulu kar yağması da tipik bir yoğuşma örneğidir. Kar, donmuş su damlacıklarıdır.
- Sis, daha çok yere yakın bir seviyede oluşur. Su buharı, havada asılı kalacak şekilde su damlacıklarına dönüşür. Bunun sonucunda da sis meydana gelir. Hava şartlarının aşırı nemli olması durumunda sis oluşur.
- Kendi nefesiniz de tipik bir yoğuşma örneğidir. Nefesinizde ılık ve nemli bir buhar vardır. Nefesinizi soğuk ve nemli havaya verirseniz minik su damlaları ortaya çıkar. Bu damlacıklar buhar benzeri bir görünüme sahiptir. Aynaya karşı nefesinizi verdiğinizde de aynı durumla karşılaşabilirsiniz. Nefesinizdeki su buharının yoğunlaşması ile birlikte aynada sisli bir görünüm meydana gelecektir.
- Sıcak duştan çıktıktan sonra da kendinizi hemen aynada göremezsiniz. Aynaya baktığınızda aynanın buharla kaplı olduğu göze çarpar. Aynanın soğuk yüzeyi ile ılık su buharının teması sonucunda ayna yüzeyinde buhar oluşur. Bu da günlük faaliyetlerinizde görebileceğiniz yoğuşma örneklerinden biridir.
- Dışarısı soğuk olduğunda içi sıcak olan bir aracın camlarında su oluştuğunu görebilirsiniz. Isınan aracın içindeki sıcak hava, dışarıdaki soğuk hava ile temas ettiğinde yoğuşma meydana gelir. Bu da camın iç tarafında su damlalarının oluşmasına neden olur.